Last Supper van Yinka Shonibare is veel. Heel veel. Op de tafel staan zilveren schalen en kandelaren, keramieken borden, goed gevulde glazen, vruchten en bijzondere gerechten. Onder de tafel liggen de scherven van een kapot gevallen bord. Een lust voor het oog van de bezoeker, een uitdaging voor de conservator. Elisah van den Bergh, kunstexpert in het LAM museum, vroeg drie externe specialisten haar te helpen: Hoe houden we dit topstuk, zonder dat het publiek deze lieveling hoeft te missen, mooi voor de toekomst?

Freelance restaurator Emma van Duin buigt zich over alle metalen delen in dit spektakelstuk. Wanneer je samen met haar naar het kunstwerk kijkt, zie je het ene na het andere metalen object. Van het bestek, tot een imposante kandelaar en de kleine en grote zilveren schalen.

De zilveren schalen die gevuld zijn met zout, zijn vanuit haar rol als  restaurator iets om aan te kaarten. ‘Zout trekt vocht aan waardoor het zilver sneller oxideert, verkleurt en uiteindelijk een zwarte laag krijgt’, vertelt ze. Vanuit het materiaal gezien, zou je het zout beter kunnen vervangen voor iets anders. Vanuit het totale kunstwerk is het zout juist een cruciaal element uit het verhaal dat Yinka Shonibare wil vertellen. ‘Zout is een symbool voor rijkdom’, vertelt conservator Elisah van den Bergh. ‘Bij het zien van deze feesttafel moet je die rijkdom en overdaad direct voelen.’

Alle objecten voorzichtig afstoffen, is de eerste stap die direct genomen kan worden. Huisstof zorgt ervoor dat de objecten sneller oxideren. Daarna is het vooral goed kijken en de opties in kaart brengen. Als iets zilver is, hoe dik is de laag dan? Kan er een laagje af of blijft er dan niet genoeg over? En wat doe je met de zilveren kandelaar met de druppels kaarsvet? ‘Het kaarsvet is ook een heel bewuste keuze van Yinka Shonibare’, vertelt conservator Elisah van den Bergh. ‘Dat kunnen we er niet zomaar afhalen om het zilver goed te kunnen behandelen.’

Als restaurator Hedendaagse kunst richt Nikki van Basten zich op werken met typische materialen van nu. ‘Ik ben Expert Gekke Materialen‘, zegt ze met een glimlach. Op de vraag of ze al iets heel geks is tegengekomen in het kunstwerk van Yinka Shonibare antwoordt ze: ‘Ik ben vooral erg onder de indruk van hoe alles is gemaakt. De gebruikte materialen kloppen met wat ze moeten voorstellen. Kijk bijvoorbeeld naar de blaadjes sla. Die ogen net zo licht als ze in het echt zijn.’

Nikki van Basten is een bekende van het LAM museum. Eerder gaf ze advies over de man van suiker in het LAM museum van kunstenaar Tom Friedman. ‘Genoeg gewoon bijzondere materialen hier!’